Araştırmalara göre, bu “önceden uyanma” fenomeni, vücudun iç biyolojik saati olan sirkadiyen ritim sayesinde gerçekleşiyor.
Oxford Üniversitesi Uyku ve Sirkadiyen Nörobilim Enstitüsü uzmanlarına göre, düzenli uyku alışkanlığı olan kişilerde beyindeki “usta saat” (suprakiazmatik çekirdek) uyanma saatini öğreniyor. Alarm çalmadan önce vücudu hazırlamak için hormonları devreye sokuyor: Uyku hormonu melatonin azalırken, stres ve uyanma hormonu kortizol seviyesi yükseliyor. Bu süreç, “kortizol uyanma yanıtı” olarak biliniyor ve uyanmadan 30-45 dakika önce başlayarak kortizolü %50’ye varan oranda artırıyor.
ScienceAlert ve New York Times gibi kaynaklarda yayınlanan çalışmalar, bu mekanizmanın vücudun alarmın yarattığı ani stresi önlemek için evrimleşmiş bir koruma olduğunu belirtiyor. Düzenli rutini olanlarda vücut ısısı yükseliyor, hafif uyku evrelerine geçiş hızlanıyor ve kişi doğal olarak uyanıyor. Eğer bu uyanışta kendinizi dinlenmiş hissediyorsanız, sirkadiyen ritminizin mükemmel çalıştığının işareti!
Ancak uzmanlar uyarıyor: Stresli günlerde veya düzensiz uyku durumunda erken uyanma halsizlik yaratıyorsa, bu uyku kalitesinin düşük olduğunu gösterebilir. Pennsylvania Üniversitesi uyku araştırmacısı Dr. Philip Gehrman, “Yeterli uyku ve sabah doğal ışık almak bu iç saati güçlendirir” diyor.