Kordonciyan Ailesi'nin smokin serüveni aslında Atatürk zamanında başlıyor. Kılık Kıyafet Devrimi'nin çıkmasıyla Büyük Önder tarafından eğitim için Paris'e gönderilen Dede Levon Kordonciyan, Genç Türkiye'ye smokin kültürünü de taşıyor. Türkiye'yi smokinle buluşturan Kordonciyan Ailesi'nin üçüncü kuşak temsilcisi Levon Kordonciyan, dünyanın tercihi olan smokinlerinin öyküsünü Klass Magazin okurları için anlattı.

-Kordonciyan Ailesi smokinle nasıl tanıştı ve bu işe başladı?

"-Biz aslen Rizeliyiz. Babamın dedesinin babası kuyumcuymuş ve ninelerimizin taktığı metre metre altınların imalatçısıymış. Kordon işi yaparmış ve soyadımız oradan geliyor. İstanbul'da bu işe rağbet olunca arkadaşları diyorlar ki "Senin de İstanbul'a gelmen lazım." İskender Usta yani babamın dedesinin babası, Çuhacıhan'da ilk pasajını alıyor. Orada iş hayatına başlıyor. Bir oğlunu kuyumculuğa, bir oğlunu da bir Rum ustanın yanına terzilik öğrensin diye çırak veriyor. Babamın dedesi olan Levon Usta, Kılık Kıyafet Devrimi'nin ilk günlerinde Atatürk tarafından 6 kişilik bir ekibin içinde Paris'e yollanıyor. Orada öğrenim görürken eşiyle tanışıyor, evleniyor hatta oğlu orada dünyaya geliyor ve daha sonra İstanbul'a geri dönüyor. Atatürk başta olmak üzere devlet adamlarının, paşaların kıyafetlerini dikmeye başlıyor. Sadece takım elbise değil, smokin, jaketatay, bonjour, frak dikiyor. Levon Usta sonra Sultanhamam'da bulunan Havuzluhan'da -şimdi nostaljik bir handır orası- kendi oğlu Leons Usta'yı yani benim dedemi de yetiştirmeye başlıyor. Daha sonra da babamı yani İskender Usta'yı eğitiyor. Bizim bu işte ki çıkışımız Ulu Önder Atatürk sayesinde oldu. Onun ileri görüşlülüğü, devrimleri bize özel bir meslek edindirmişti. Aksi takdirde basit bir takım elbiseci olabilirdik. Bizde daha sonra haute couture smokinin yolunun açtık. Atatürk çok şıktı ve onun şıklığı dünya genelinde bilinirdi. Bu yüzden geçtiğimiz yıllarda Hollanda'dan bizim belgeselimizi yapmaya geldiler. Atatürk'le birlikte birçok liderin smokinlerini biz hazırladık, hazırlamaya da devam ediyoruz. Birçok konsolosun kıyafetini dikiyoruz. Benim şöyle bir şansım var. Ben hem babamdan hem de dedemden eğitim aldım. Bir takımı olduğu gibi yapabiliyorum. Hatta işi biraz daha çılgınlığa vardırdım ve ayakkabı bile yapmaya başladım atölyemde. Örneğin yaptığım damatlıkların altına aynı kumaştan ayakkabı yapıyorum. Yine örnek vermek gerekirse damatlığı teslim ederken ipek çorabına kadar teslim ediyorum. "

"DANIEL CRAIG JAMES BOND'DA, BRAD PITT SOYSUZLAR ÇETESİ'NDE BİZİM SMOKİNLERİMİZİ GİYDİ"

-Peki dünyada sizi nasıl keşfettiler?

"-Bugün bazı ustalar kimseye işini öğretmez. Ben severek onların yanında yaparak öğrendim. Bana kimse demedi ki bunu buraya dikeceksin şunu şuraya koyacaksın. Eski ustalarda böyle bir anlayış vardır, öğretmek istemezler. Ama ben 5 senedir kızlara, erkeklere atölyemde kesim dersi veriyorum. Kalıpsız kesim dersleri veriyorum. İşin matematiksel formüllerini öğretiyorum. Daha sonra bizde eğitim alan insanlar farklı yerlerde çalışmaya başlıyorlar. Kimileri yurtdışına gidiyorlar. Öğrencilerim arasında yurtdışından gelenler de vardı. Alman, İngiliz, Fransız öğrencilerim de oldu. Kendileri zaten bu işin eğitimini çok iyi okullarda alıyorlar ve bize gelip bu için inceliklerin öğreniyorlar. Mesela okullarındaki eğitimlerinde kâğıdın üstünden keserler kumaşlarını. Ben direkt alırım kumaşı ve keserim. Ben kumaştan korkmamayı öğretirim. İşte bu öğrencilerimden iki tanesi Hollywood'da çalışmaya başladı. Onlar da smokin lazım olunca bizi arıyorlar. Daniel Craig James Bond filminde, Brad Pitt Soysuzlar Çetesi'nde bizim gönderdiğimiz smokinleri giydi. Daha sonra Oscar törenlerinde Samuel Jackson, Hugh Jackman, Russell Crowe gibi birçok Hollywood yıldızı bizim smokinlerimizi tercih etti. Aslında tüm bunların öncesi de var. Örneğin Marlon Brando'nun "Baba" filminde giydiği smokin de bizim tarafımızdan hazırlandı. Yani biz smokin cenneti olan Amerika'ya smokin vermeye başladık. Sonuçta Amerika'da her sokakta neredeyse bir smokinciye rastlamanız mümkündür. Ama Hollywood yıldızları bizi tercih ettiler. Çünkü Uzakdoğu çılgınlığı Amerika'da smokin sektörünü çok etkiledi. Herkes Uzakdoğu'dan smokin getirmeye başladı. Yirmi beş dolara smokin satıyorlar. Yakaya saten yerine astar dikiyorlar. Ama biz kumaşımızı bile çok özel işlemlerden geçiriyoruz. Özel bir işçilik ortaya koyarak kişiye özel smokin hazırlıyoruz. Bir de smokinde kiralama hizmeti başlattık. Yaklaşık 1800 tane hazır smokinle kiralama hizmeti veriyoruz. Anında doğan smokin ihtiyaçlarına cevap verebiliyoruz. Yetişkinden çocuğa kadar her türlü smokini kiralayabilme şansınız var. Bu arada çocuklara büyük önem veriyoruz. Çünkü iki yaşında smokin giyen bir çocuğun hayata bakış açısının değiştiğini düşünüyoruz. "

-ABD Başkanı Barack Obama'ya smokin diktiniz. Talep onlardan mı geldi?

"-Hem onlardan talep geldi hem de benim heyecanımdı bu. Ölçüler geldi bana yurtdışından ve o doğrultuda hazırladım smokini ve Beyaz Saray'a gitti. Bir hafta sonra Obama benim yaptığım şal yaka smokini giydi. Çünkü Amerika'da bilmiyorlar, beyaz çorap giyiyorlar smokinin altına. Ben kendisine kol düğmelerinden çorabına, ayakkabısına kadar yolladım. Amerika'dan Türkiye'ye gelen büyükelçinin smokinini de hazırladım bu yıl. Türkiye'ye gelir gelmez bize uğradı. "

-Smokin, frak veya redingot hangi durumlarda giyilir?

"-Davetin özelliğine göre giyilmesi gerekir. Örneğin üçünün de giyilmesi gereken davetler var. Kraliyet ailelerinin davetlerine katılırken smokin ceket giyersiniz. Vals yapılacaksa eldiveninizle birlikte kuyruklu frakınızı giyersiniz. Vals yaparken eldiven önemlidir. Dans edeceğiniz bayanlarla tenler birbirine değmemelidir. Ardından tekrar smokin ceketinizi giyersiniz. Eğer konuşmacı iseniz de bonjour'unuzu ya da redingotunuzu giymeniz lazım. Redingot uzun palto gibidir. Mesela cumhurbaşkanlığı davetinde cumhurbaşkanı davetlileri karşılarken frak giyer ardından smokin ceketiyle geceye devam eder. "

"DOLMABAHÇE'DE NATO İÇİN DÜZENLENEN RESEPSİYON

SMOKİNİ GÜNDEME TAŞIDI"

-Günümüzde beyler smokin giymekten kaçınıyor. Özellikle davet öncesi gönderilen davetiyelerde 'Smokin giyilmesi mecburidir' gibi yazılar yer alıyor. Siz nasıl değerlendiriyorsunuz?

"-Bugün biliyorsunuz ülkemizde smokin bile zor giyiliyor. Smokin kültürü İstanbul'da bir dönem bitmişti. Fakat İstanbul'da gerçekleşen NATO toplantısında tekrar gündeme geldi. Dolmabahçe Sarayı'ndaki resepsiyona tüm liderler smokinleriyle katılmışlardı. O toplantıdan sonra burada yaşayan insanlara da bir elektrik geldi ve "Smokin giymemiz gerekiyor" demeye başladılar. "

"SMOKİN ERKEĞİN ABİYE KIYAFETİDİR"

-Sizce Türk erkekleri smokin giymekten niçin çekiniyorlar?

"-Çünkü smokini daha çok frak zannediyorlar. Frak kuyruklu olanıdır ve her davette giyilmez. Örneğin Avusturya Lisesi, Amerikan Koleji, Alman Lisesi mezunları yılsonu balolarında vals yapacakları için frak tercih ediyorlar. Dediğim gibi dansın ardından kısa ceketlerini giyiyorlar. Gençlerimizin bu ilgisi de beni çok sevindiriyor. Çünkü bu bir kültürdür. Smokin erkeğin abiye kıyafetidir. İşadamlarının, sosyetenin kıyafeti değildir. Esnafın da bu kültürü bilmesi ve gerektiği durumlarda giymesi lazım. Biz insanlara smokin sunarken, aynı zamanda da bu kültürü öğretiyoruz. Sıkmadan alıştırmaya çalışıyoruz. "

-Bugün smokin dikiminde sizin tek olduğunuzu söyleyebilir miyiz?

"-Tabii ki. Smokin satan çok firma var ama sadece smokin dikip kendini bu işe adamış tek firma biziz. Yani ben batacağımı bile bilsem smokin vizyonundan vazgeçmem. Mesela iki yaşında kızım var. Onu yetiştirmeye başladım bile diyebilirim. Atölyede makaralarla oynamaya başladı bile. "

"SMOKİNİ GİYDİĞİNİZ ZAMAN İSTER İSTEMEZ DİK DURURSUNUZ. SİZİ ŞÖVALYE GİBİ HİSSETTİRİR."

-Smokinin modası var mıdır?

"-Smokinin modası yoktur. Giyilmesi gereken kuralları vardır. İsterseniz 300 kilo olun ama smokinin fit olması lazım. Üstünüzü saracak. Kollarının bol olmaması lazım. Kolları çok uzun değil, manşetlerinin üç dört santim üstünde olmalı. Pilesiz ve şeritli olması lazım. Gömlek düğmeleri kesinlikle gizli olmalı ve paket cebinin olmaması gerekiyor. Günümüzde günlük gömlekte bile cep yapmamaya başladılar. Çünkü daha fit duruyor. Muhakkak kuşak olması lazım. Ayakkabının bağcıklı rugan ve çorabının da ipek olması lazım. Pantolonda da cep olmaz. Smokin ceketinin çıkışı şal yaka olmuştur. Daha sonra biraz daha rahat edilsin diye kırlangıç yaka ve mono yaka çalışmaları da yapılmıştır. Ama ben her müşterime ilk başta şal yaka öneririm. Sonra da kırlangıç yaka gelir. Ceketin arkasında ya tek yırtmaç olur ya da yırtmaç olmaz. Ama asla çift yırtmaç olmaz. Ben tek düğme öneririm ama iki düğmeli kullanımı da vardır. Netice itibariyle smokini giydiğiniz zaman ister istemez dik durursunuz. Sizi şövalye gibi hissettirir. Papyonu takınca, beline kuşağı takınca fit smokin ceketini giyince kişi kendisini çok iyi hissetmeye başlıyor. Bizim ülkemizde bir centilmenler okulu yok. Bu yüzden insanlar yurtdışına giderek bu konuda eğitim alıyorlar. Yabancı şirketlerin Türkiye'ye yatırım yapmasıyla birlikte işe alımlarda arttı. Bir şirkette yönetici olacaksınız sizin fiziksel görünüşünüz önemlidir. Bunların eğitimleri veriliyor. Biz de bu konuda yakında bir proje başlatacağız. Centilmenler kulübü oluşturarak burada eğitimler vereceğiz. Ama ben gidişattan memnunum. Örneğin geçenlerde Pera Palace yenilenen yüzüyle tekrar faaliyete geçti. Pera Palace Oteli'ne eskiden insanlar çay partilerine dahi smokinle, frakla gelirlermiş. Beylerin Beyoğlu'nda yürürken topuklarının ses çıkartması gerekirmiş. Ayakkabılarının altına metal takarlarmış. Şimdi de Pera Palace'ta verilen davetlere beylerin smokinle katılması isteniyor. On sene önce damatlar smokin giymiyorlardı. Şimdi damatlar gelip ben smokin istiyorum diyorlar. Onlar da özeniyorlar. "

-Belli renkleri var mıdır?

"-Siyah, krem ve beyaz olur. Ama isteğe göre camel ve lacivert de diktim. Mesela kolsuz smokin de diktim. Bunlar biraz daha işin şovu oluyor. Yakasına saten takılan her şey smokin değildir. Adam alıyor kadife ceketin yakasına saten geçiriyor. Ama o smokin değildir. Smokini smokin yapan kumaşıdır. Smokinde kullanılması gereken kumaş lastikotin kumaşıdır. "